Voor de ene ouder is dit een makkelijker onderwerp dan voor de ander. Ouderschap kent vele uitdagingen, en één daarvan is het geven van seksuele voorlichting aan onze kroost. Vroeger was het onderwerp vaak taboe, tegenwoordig wordt het steeds normaler om met kinderen over seksualiteit te praten. Maar hoe doe je dat nu op een begrijpelijke manier, zonder te veel of te weinig te vertellen?
Waarom nu al over seks praten?
Voordat je begint, is het goed om jezelf af te vragen: waarom is het eigenlijk belangrijk om hierover te praten met kleine kinderen? Wel, kinderen zijn van nature nieuwsgierig en stellen vaak vragen. Als ze niet van jou een antwoord krijgen, zoeken ze het wel ergens anders – en die informatie is niet altijd correct of geschikt. Door er zelf over te praten, heb je controle over de informatie en kun je deze aanpassen aan de leeftijd en het begripsniveau van je kind.
Begin bij de basis
Babies en peuters
Bij hele jonge kinderen is het prima om met eenvoudige termen te beginnen. Als ze bijvoorbeeld vragen waar baby’s vandaan komen, kun je zeggen: “Baby’s groeien in de buik van hun moeder.” Simpel, duidelijk en waar!
Kleuters
Kleuters beginnen vaak met vragen over lichaamsverschillen. “Waarom heeft mijn broertje dat en ik niet?” In plaats van het gebruik van kinderachtige woordjes, gebruik de echte benamingen zoals ‘penis’ en ‘vagina’. Het is niets om je voor te schamen en zo leren ze meteen de correcte termen.
Stel vragen en luister
Voordat je een heel verhaal begint, probeer erachter te komen wat je kind precies wil weten. Vaak volstaat een kort en simpel antwoord. Als ze bijvoorbeeld vragen hoe een baby uit de buik komt, kun je zeggen: “De dokter helpt de moeder om de baby veilig uit de buik te halen.” Als ze meer willen weten, zullen ze doorvragen!
Houd het positief
Seksualiteit is een normaal en positief aspect van het mens-zijn. Hoewel het belangrijk is om over grenzen en toestemming te praten, moet het overkoepelende thema positief en gezond zijn. Maak het niet eng, maar praat erover alsof het net zo normaal is als eten of slapen.
Boeken als hulpmiddel
Er zijn tal van kinderboeken beschikbaar die seksuele voorlichting op een kindvriendelijke manier behandelen. Ze kunnen een geweldig hulpmiddel zijn om het gesprek te starten en te illustreren wat je probeert uit te leggen.
Gebruik dagelijkse situaties
Je hoeft niet per se een speciaal ‘praatje’ te plannen. Gebruik dagelijkse situaties, zoals wanneer je kind met poppen speelt of een zwangere buurvrouw ziet, als startpunt voor een gesprek.
Blijf eerlijk
Als je een vraag niet weet, geef dan toe dat je het niet weet en zoek het samen op. Dit leert je kind dat het oké is om niet alle antwoorden te hebben, en dat leren een levenslang proces is.
Praat over grenzen
Het is essentieel om kinderen van jongs af aan te leren dat hun lichaam van hen is. Leer ze dat het oké is om ‘nee’ te zeggen en dat niemand hen mag aanraken als ze dat niet willen. Dit legt een gezonde basis voor toekomstige relaties en hun eigen lichaamsbeeld.
Bereid je voor op vervolgvragen
Kinderen zullen altijd vragen blijven stellen. Zodra je een vraag beantwoordt, zijn ze misschien alweer tien stappen verder in hun hoofd. Wees voorbereid op vervolgvragen en blijf geduldig.
Extra informatie
Hoe ga je om met kinderen aan hun geslachtsdelen friemelen?
Voorbereiden op de komst van een zusje of broertje
Omgaan met angst bij kleine kinderen
Jaloezie in het gezin, niet fijn, wel normaal
Bronvermelding
Tekst: Marion Middendorp
© afbeelding: 123rf.com
